Ο Κόσμος σε Αριθμούς

Στην παραζάλη της φουσκωμένης επικαιρότητας επικρατεί η άποψη πως η Ευρώπη λίγο πολύ καταρρέει, ενώ οι ΗΠΑ καλά κρατούν. Υπό τη νέα μας νηφάλεια ηγεσία ίσως μπορούμε και μεις νηφάλεια να δούμε τη μεγάλη εικόνα, ώστε να προσηλωθούμε στο ανορθωτικό έργο χωρίς πανικό και απελπισία. Είναι σκόπιμο να δούμε κάποιους αριθμούς.

Ο παρατιθέμενος πίνακας περιέχει στοιχεία από την Παγκόσμια Τράπεζα. Τα περισσότερα είναι σε τιμές 2010. Πολλά φυσικά έχουν αλλάξει τους τελευταίους μήνες (π.χ. η μακροοικονομική εικόνα της Ελλάδας έχει επιδεινωθεί), όμως αν μας ενδιαφέρει να δούμε τη μεγάλη εικόνα, τότε οι αριθμοί αυτοί σίγουρα είναι χρήσιμοι (έστω κι αν δεν είναι απόλυτα επικαιροποιημένοι). Ο πίνακας αυτός δείχνει ποιά είναι η σχετική θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον κόσμο, και της Ελλάδας στην Ε.Ε.

Η πρώτη παρατήρηση είναι ότι η Ε.Ε. αποτελεί ήδη μια οικονομική υπερδύναμη, η οποία είναι οικονομικά ισχυρότερη τούτη τη στιγμή από τις ΗΠΑ, ή από οποιαδήποτε άλλη οικονομία στον πλανήτη, τόσο από άποψη απόλυτων μεγεθών και δη του εγχώριου προϊόντος (με 26% έναντι 23% αντίστοιχα επί του παγκόσμιου ΑΕΠ) αλλά και όσον αφορά τον εξαγωγικό δυναμισμό της οικονομίας. Η Ε.Ε. έχει χαμηλότερο λόγο χρέους προς το ΑΕΠ, με 58% έναντι 67% των ΗΠΑ, και επίσης δείχνει να είναι πιο εύρωστη στις τρέχουσες συναλλαγές (κάτι που υπογραμμίζει την εξαγωγική δύναμη μιας οικονομίας), με ένα πολύ χαμηλό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών μόλις -0.2%, έναντι ενός ιδιαίτερα υψηλού -3.2% των ΗΠΑ (ενώ ας σημειωθεί ότι ειδικότερα η ευρωζώνη εμφανίζει μάλιστα ένα μικρό πλεόνασμα σε αυτό τον τομέα).

Ένας άλλος σημαντικός δείκτης είναι το κατά κεφαλή ακαθάριστο εγχώριο προϊόν. Οι ΗΠΑ έχουν το υψηλότερο κατά κεφαλή εισόδημα στον άνω πίνακα. Αυτό βεβαίως είναι ένδειξη παρελθούσης οικονομικής ισχύος, όμως ενέχει κινδύνους για το μέλλον. Το υψηλό εισόδημα, στα πλαίσια μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας σημαίνει πως οι ΗΠΑ είναι περισσότερο επιρρεπείς στην κατανάλωση και τις εισαγωγές και πιο αδύναμες εξαγωγικά. Το υψηλό χρέος και το πολύ υψηλό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών επιβεβαιώνει αυτή την αδυναμία που προοπτικά θα οδηγήσει σε συνολικότερη αποδυνάμωση της Αμερικανικής ισχύος. Στον αντίποδα η Κίνα με ένα εξαιρετικά χαμηλό κατά κεφαλή εισόδημα, διαθέτει πάμφθηνο εργατικό δυναμικό, και είναι ανερχόμενη εξαγωγική οικονομία. Αντί για χρέος έχει πλεονάσματα. Έτσι η Κίνα έχει πολύ περισσότερο δυναμισμό και θα συνεχίσει να ανεβαίνει τα προσεχή χρόνια, ώστε ενώ είναι ακόμη μια συγκριτικά πολύ μικρότερη οικονομία από την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ, εκτιμάται ότι μέχρι το 2025 θα έχει προσπεράσει τις ΗΠΑ.

Όμως και η Γερμανία στην Ε.Ε. εμφανίζει μια αξιοσημείωτη δυναμικότητα. Έχει ένα εντυπωσιακό πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών, που ως ποσοστό επί του ΑΕΠ της είναι υψηλότερο κι από αυτό ακόμη της Κίνας. Η Ε.Ε. έχει και άλλες σημαντικές εξαγωγικές χώρες με δυναμισμό. Συνολικά η Ε.Ε. παρουσιάζεται σήμερα ως η κυρίαρχη οικονομική δύναμη του πλανήτη.

Σε αυτά τα πλαίσια η μικρή σχετικά Ελλάδα μπορεί να αισθάνεται ασφαλής. Θα έλεγα ότι ο μέσος Έλληνας θα έπρεπε αντικειμενικά να αισθάνεται περισσότερο ασφαλής από τον μέσο Καλιφορνέζο, αυτό δε θα ήταν πολύ ευκολότερα επαληθεύσιμο αν πηγαίναμε σε μια πορεία ομοσπονδιοποίησης. Σε μακροσκοπικό επίπεδο, οι ΗΠΑ διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο, και έχουν να αντιμετωπίσουν μια πολύ σημαντικότερη ανισορροπία από ό,τι η Ευρώπη συνολικά.

Δεν μπορούμε βέβαια να υποτιμούμε τους κινδύνους από την τρέχουσα κρίση χρέους. Όμως δε χρειάζεται και να μας κυριεύει πανικός. Η Ελλάδα με κατάλληλη ηγεσία μπορεί να χαράξει με σταθερότητα και σιγουριά μια νέα πορεία προς την αναγκαία δημοσιονομική προσαρμογή εντός της ευρωζώνης. Μπορεί επίσης να επωφεληθεί από την συγκυρία και να αλλάξει ριζικά το οικονομικό της μοντέλο και να περάσει από την κατανάλωση στην παραγωγή, από το δανεισμό στην αποταμίευση και τις επενδύσεις και από τις εισαγωγές, στις εξαγωγές. Η μετάβαση από το ένα μοντέλο στο άλλο θα είναι εξαιρετικά επώδυνη για όλους αφού όλοι θα ξεβολευτούν, και παράλληλα βεβαίως αυτή η μετάβαση θα προϋποθέτει τον εξωστρακισμό όλων των “μονίμων κατοίκων εσωτερικού” που ανέφερε ο πρωθυπουργός στη Βουλή, ήτοι των νοοτροπιών που εμποδίζουν την αληθινή πρόοδο στη χώρα μας.

Παράλληλα αυτή η κρίση χρέους μπορεί να αποτελέσει και ευρύτερα μια μοναδική ευκαιρία, ώστε οι λαοί της Ευρώπης να συνειδητοποιήσουν επιτέλους την ανάγκη για τη μετάβαση σε ένα ομόσπονδο μοντέλο διακυβέρνησης προς αποτελεσματικότερη υπηρέτηση του κοινού τους πεπρωμένου. Σε κάθε τέτοια κρίση χρειάζεται όραμα, πίστη, δύναμη και ήρεμος ριζοσπαστισμός.

Η Ελλάδα έχει σήμερα στο τιμόνι έναν γνήσιο Ευρωπαίο που όχι μόνο μπορεί να βοηθήσει τη χώρα του, αλλά είναι σε θέση να συμβάλει με το κύρος και τις ικανότητες του και στην οικοδόμηση της νέας Ευρώπης που οραματιζόμαστε όλοι. Αρκεί να δράξουμε την μοναδική αυτή ευκαιρία και να τον οπλίσουμε με την αναγκαία δημοκρατική νομιμοποίηση και με εντολή μακράς πνοής στις προσεχείς εκλογές, ώστε να ακυρώσουμε τις φαύλες, ιδιοτελείς επιδιώξεις των γαλαζοπράσινων και φαιοκόκκινων κομματαρχών της ήττας και της παρακμής. Ας κάνουμε αρχή της αξιοκρατίας από την κορφή και ας στείλουμε όλους τους άλλους δευτεροκλασσάτους, ανάξιους, λαϊκίζοντες, υπερφίαλους, ανυπόμονους, φωνασκούντες κι αδίστακτους δελφινίσκους της εξουσίας στα σπίτια τους. Η χώρα έχει Πρωθυπουργό.

Χώρα		ΑΕΠ $ τρισ.	ΑΕΠ % επί παγκοσμίου	Κρατικό Χρέος (ως % επί ΑΕΠ)	Ισοζύγιο τρεχουσών πληρωμών $ δισ.	Ισοζύγιο τρεχουσών πληρωμών (ως % επί ΑΕΠ)	Κατά Κεφαλή ΑΕΠ
				Τιμές 2009
Κόσμος		$63.0	100%	-	-	-	$9,216
Ε.Ε.		$16.0	26%	58%	-$25	-0.20%	$32,365
	Ευρωζώνη	$12.0	19%	70%	$32	0.30%	$36,706
	Γερμανία	$3.3	5%	47%	$188	5.70%	$40,509
	Ηνωμένο Βασίλειο	$2.2	4%	73%	-$71	-3.20%	$36,100
	Ελλάς	$0.3	0.5%	140%	-$32	-10.6%	$26,934
ΗΠΑ		$14.0	23%	67%	-$470	-3.20%	$47,184
Κίνα		$5.8	9%	0%	$305	5.20%	$4,393
Ιαπωνία		$5.5	9%	174%	$195	3.60%	$43,137