- Ο νικητής είναι η αποχή
(σχεδόν 35%) που τείνει να απονομιμοποιεί το όποιο μήνυμα.
- Το δεύτερο βασικό
μήνυμα είναι ότι σχεδόν 7 στους 10 από όσους ψήφισαν παραμένουν σταθερά υπέρ
της Ευρώπης.
- Περισσότεροι από
τους μισούς από όσους ψήφισαν (55.7%) είναι ωστόσο κατά του μνημονίου,
αλλά μια πολύ σημαντική μειοψηφία (38.55% είναι υπέρ).
- Η κάλπη δεν απαντά
στο πώς θα μπορέσει να συμβιβαστεί το δεύτερο με το τρίτο μήνυμα, αν από
την παραπέρα διαπραγμάτευση αποδειχθεί ότι το μνημόνιο παραμένει αμετακίνητη
προϋπόθεση της Ευρωπαϊκής πορείας. Είναι σαφές ότι σε αυτή τη φάση ο λαός
δεν πείσθηκε ότι αυτό το δίλημμα ισχύει. Οι εξελίξεις θα έχουν ενδιαφέρον
σε τούτο το σημείο. Σε περίπτωση αδιεξόδου ίσως χρειαστούν νέες εκλογές.
Υπάρχει ελπίδα από τις εξελίξεις στη Γαλλία, αλλά και ο κίνδυνος η
Γερμανία να στείλει ένα δύσκολο μήνυμα στη Γαλλία μέσω “προληπτικού συνετισμού”
της Ελλάδος.
- Τα παλιά κόμματα
εξουσίας (ΝΔ – ΠΑΣΟΚ) καταδικάστηκαν από τους ψηφοφόρους όχι τόσο (ή όχι
μόνο) για την πρόσφατη διαχείριση της κρίσης, όσο για την επί δεκαετίες
άσκηση των λαϊκίστικων πολιτικών που οδήγησαν στην κρίση. Είναι
χαρακτηριστικό ότι μεταξύ τους μετά βίας αγγίζουν το 20% της ψήφου επί του
συνόλου των εκλογέων. 80% είπαν όχι και στο ΠΑΣΟΚ και στη ΝΔ.
- Η παραδοσιακή
διάκριση δυνάμεων ανάμεσα σε δεξιά και αριστερά δεν είναι πια επίκαιρη,
εντούτοις στον άξονα αυτό διατηρείται ισορροπία (45.8% έναντι 48.4%) με
μικρό προβάδισμα της αριστεράς.
- Τα άκρα ενισχύονται
(ΧΑ –ΑΝ.ΕΛ. από δεξιά, και ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ από αριστερά), όπως ήταν
αναμενόμενο και όπως συμβαίνει σε περίοδο αποδόμησης του πολιτικού
συστήματος. Η είσοδος φασιστικών δυνάμεων στη βουλή αποτελεί όνειδος για
τη δημοκρατία, και κινδυνεύει να οδηγήσει σε επικίνδυνη εκτροπή, αλλά ίσως
δώσει και έναυσμα για παραπέρα θετικές πρωτοβουλίες.
- Η απαξίωση ΝΔ και
ΠΑΣΟΚ, αποδεικνύει ότι αυτά τα δύο κομματα έχουν τελειώσει τον ιστορικό
τους κύκλο, όπως πολλοί προβλέπαμε προεκλογικά. Ο οριστικός θάνατος του
πελατειακού συστήματος λόγω της κρίσης έχει αφαιρέσει την αιτία ή το
πρόσχημα ύπαρξης τους. Ο κόσμος όχι μόνο τα τιμωρεί, αλλά τα εγκαταλείπει μαζικά
και γιατί δεν προσδοκά πλέον τίποτε από αυτά. Δεν έχουν αφήγημα ούτε για την
κρίση, ούτε για το μέλλον. Έχουν μόνο ευθύνες για το παρελθόν, που όμως αφορούν
τους ιστορικούς, όχι το λαό σήμερα.
- Στο κέντρο
διακρίνεται η ανάπτυξη ενός διακριτού και ιδιαίτερα δυναμικού φιλελεύθερου
πυλώνα (με σχεδόν 7%), που όμως λόγω της πολυδιάσπασης μένει προς το παρόν
εκτός βουλής (ΔΗΣΥ, ΔΡΑΣΗ, Δημιουργία Ξανά). Παρά το μικρό σημερινό
μέγεθος, ο χώρος αυτός έχει τεράστια δυναμική και ενδέχεται να αποτελέσει
επίκεντρο εξελίξεων, ιδιαίτερα ενόψει του όγδοου μηνύματος.
- Η ανάδειξη του
φιλελεύθερου πυλώνα στο κέντρο, ο οποίος έχει αφήγημα για την κρίση και
για το μέλλον του τόπου, σε συνδυασμό με τη διαπίστωση της οριστικής
ιστορικής κατάρρευσης της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ είναι απολύτως βάσιμο να
οδηγήσει σε επίταση των διαλυτικών τάσεων στα δύο παλιά ηττημένα κόμματα
με παράλληλη επίταση των θεσμικών πιέσεων για σύσταση νέου ενωτικού φιλελεύθερου
εθνικού αστικού κεντρώου κόμματος εξουσίας, που θα τραβήξει όλους τους
φιλοευρωπαίους μεταρρυθμιστές τόσο από τη ΝΔ όσο και από το ΠΑΣΟΚ και θα
ενώσει τον υφιστάμενο φιλελεύθερο χώρο, υπό νέα, οραματική και δυναμική
ηγεσία, που θα έχει να δώσει πειστικές απαντήσεις για το μέλλον, όντας
απαλλαγμένο από τις ευθύνες και την απαξία του παρελθόντος.
- Οι απομένοντες
λαϊκιστές των δύο παλιών κομμάτων μετά την οριστική διάλυση αυτών θα
στεγαστούν γύρω από τις νέες δυνάμεις της λαϊκίστικης δεξιάς και της λαϊκίστικης
αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝ.ΕΛ.), που ενώ πρόσκαιρα μέσα στην κρίση θα καρπωθούν
το κύμμα της οργής και του φόβου, εντούτοις θα μείνουν χωρίς πειστική
απάντηση για το αύριο και θα παραμείνουν να κινούνται στο περιθώριο (είτε
της αριστεράς είτε της δεξιάς).
- Σενάρια και
κίνδυνοι:
i.
Ο σχηματισμός κυβέρνησης από την παρούσα βουλή είναι
δυσχερέστατος εξαιτίας της ατυχέστατης απουσίας του φιλελεύθερου κέντρου. Χωρίς
τη ΔΗΜΑΡ δεν μπορεί να υπάρξει κυβέρνηση. Η εμπειρία του ΛΑΟΣ που κάηκε από τη
συμμετοχή στην κυβέρνηση Παπαδήμου και τις ανακολουθίες, ίσως οδηγήσει τη ΔΗΜΑΡ
σε τελική άρνηση.
ii.
Υπάρχει ο κίνδυνος η εντύπωση ότι μπορούμε να επιμείνουμε
ευρωπαϊκά, ενώ φωνάζουμε αντιμνημονιακά να αποδειχθεί φρούδα ελπίδα στην πράξη,
αν από τις εξελίξεις αποδειχθεί πως το μνημόνιο παραμένει αμετακίνητη
προϋπόθεση της Ευρωπαϊκής μας πορείας. Αν η αντιμνημονιακή ρητορία τελικά από
ατύχημα ακυρώσει την ευρωπαϊκή μας προοπτική, τότε η συνακόλουθη βίαιη απομυθοποίηση
και αποδόμηση της αντιμνημονιακής αριστεράς, θα επιφέρει ακόμη μεγαλύτερη ενίσχυση
των άκρων.
iii.
Η παραπέρα ενίσχυση των άκρων αν συνδυαστεί σε συνθήκες
οικονομικής κατάρρευσης, με αποπομπή από το Ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, και
έξαρση βίας και αναρχίας, με εμπλοκή ακροδεξιών “προστατών”, είναι δυνατό να
οδηγήσει σε εμφύλιο και δικτατορία (Λιβυοποίηση). Σε αυτό το σενάριο οι λογικές
φωνές του κέντρου, αν δεν αντιδράσουν εγκαίρως, ώστε να δημιουργήσουν
προϋποθέσεις αποτροπής των χειρότερων, θα κινδυνεύουν με φίμωση και αφανισμό
από τις εξελίξεις.
iv.
Η κατάρρευση στο εσωτερικό θα οδηγήσει σε αναβίωση
εξωτερικών κινδύνων και εθνικές περιπέτειες.
v.
Η ελπίδα είναι πως το μέγεθος και κατεπείγον του
διακυβεύματος, που τώρα γίνεται ορατό από όλους, θα οδηγήσει τους μετριοπαθείς
μεταρρυθμιστές του φιλελεύθερου κέντρου να κινηθούν ενωτικά δυναμικά και άμεσα.
vi.
Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να ζητηθεί η λογοδοσία (αν όχι
η άμεση αντικατάσταση) Μάνου, Ντόρας, Τζήμερου για το φιλελεύθερο Βετερλώ των εκλογών,
λόγω της πολυδιάσπασης, εξαιτίας προσωπικών τους διαφορών. Ο φιλελεύθερος χώρος
δεν είναι φέουδο, και η πατρίδα αξιώνει υπέρβαση από όλους. Είμαστε στο και
πέντε των εκλογών, ίσως στο παρά πέντε της τελικής κατάρρευσης.
Λυπούμαι
που οι εκκλήσεις για έγκαιρη δημιουργία εθνικού μετώπου ενάντια στο λαϊικισμό
δεν εισακούστηκαν. Μεταρρυθμιστές όπως η Διμαντοπούλου ή ο Ραγκούσης που ενώ
διαπίστωσαν πως το ΠΑΣΟΚ έκλεισε τον ιστορικό του κύκλο δεν τόλμησαν να
αποστασιοποιηθούν εγκαίρως και να ενισχύσουν το μεταρρυθμιστικό μέτωπο από
άλλη, έγκυρη θέση, τώρα έχουν δυστυχώς μείνει εκτός βουλής, όπως εκτός βουλής
έμειναν όλοι οι αξιολογότατοι πολιτευτές της Δράσης, της Δημιουργίας Ξανά και
της Δημοκρατικής Συμμαχίας. Η πολυδιάσπαση και η έλλειψη πολιτικού θάρρους και
ικανότητας υπέρβασης έστειλε λάθος μήνυμα στην κοινωνία και η κοινωνία απάντησε
απαξιωτικά όπως ήταν αναμενόμενο.
Οι
κίνδυνοι ελλοχεύουν. Οι καιροί δεν περιμένουν. Το μεταρρυθμιστικό μέτωπο, για
τη δημιουργία ενός αύριο με ρεαλισμό, με ρήξη με το χθές, αλλά σε σταθερό
Ευρωπαϊκό προσανατολισμό, είναι αναγκαίο να αποκτήσει κατεπειγόντως σοβαρή θεσμική
εκπροσώπηση! Οι πολίτες δικαιούνται να έχουν και μια αξιόπιστη θετική
εναλλακτική επιλογή ενώπιον τους. Η πατρίδα κατεπειγόντως πρέπει να αναζητήσει
τις εθνικές εφεδρίες για την αντιμετώπιση των αδιεξόδων που έρχονται. Ετούτες
οι εκλογές δεν έχουν φέρει την έξοδο από την κρίση πιο κοντά. Το αντίθετο.
Αποτελούν έκφραση, συνέχεια και σύμπτωμα της κρίσης. Ο θάνατος του παλιού
επιταχύνεται. Είναι επιτέλους καιρός να καταπιαστούμε σοβαρά με τη δημιουργία
και τη θεμελίωση του νέου! Αν δεν τολμήσουμε θα δούμε τη χώρα να γλιστρήσει στο
γκρεμό μέσα απ’ τα χέρια μας. Ποιός θα μας συγχωρήσει μετά;
Εξαιρετική ανάλυση, με βρίσκεις σύμφωνη στο μεγαλύτερο μέρος της. Εύχομαι, οι εξελίξεις να αφυπνίσουν τον κόσμο, και ενώσουν απόψεις που μέχρι σήμερα ήταν αδιανόητο να συνυπάρχουν.
ReplyDeleteΠροσωπικά πιστεύω ότι θα γίνουν πάλι εκλογές, που θα ξεκαθαρίσουν το τοπίο από τους πολιτικούς που λειτουργούσαν πελατειακά, και θα βάλουν βάσεις για μια στροφή προς την δημιουργία και όχι την καταστροφή...