Ισχνή Κεφαλαιοποίηση – Ισχνές Αμοιβές – Ψηλή Ανεργία

Η υψηλότατη ανεργία είναι ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της ελληνικής κοινωνίας. Το πολιτικό μας σύστημα δε δίνει πειστικές απαντήσεις. Ούτε από την αριστερά ούτε από τη δεξιά. Ούτε η τεχνητή αύξηση των αμοιβών (με νομοθετική παρέμβαση) που ευαγγελίζεται η αριστερά, ούτε οι αμαρτωλές προσλήψεις στο δημόσιο αποτελούν λύση. Αλλά ούτε και είναι ανεκτό να περιμένουμε απλώς να αυξηθεί σταδιακά το ΑΕΠ για να απορροφηθούν οι άνεργοι, όπως περίπου ισχυρίζεται η δεξιά, διότι αυτό θα απαιτήσει πολλές δεκαετίες!

Το κλειδί και εδώ είναι η ανταγωνιστικότητα. Αν ελληνικές επιχειρήσεις παράγουν προϊόντα που καταναλωτές σε όλο τον κόσμο θέλουν να αγοράσουν διότι τα θεωρούν είτε πιο ποιοτικά, είτε πιο φτηνά, τότε θα μπορούμε να αυξήσουμε την εγχώρια παραγωγή και μαζί την απασχόληση. Άλλη λύση δεν υπάρχει. Και φυσικά είναι καλύτερο να ανταγωνίζεται κανείς σε ποιότητα (όπως η Γερμανία, η Αμερική κλπ) παρά σε κόστος (όπως η Κίνα, η Ινδία, κλπ). Διότι για να ανταγωνιστούμε σε κόστος πρέπει να επιτρέψουμε παραπέρα συμπίεση των αμοιβών, που είναι πολιτικά δύσπεπτη επιλογή. Από την άλλη, το να ανταγωνιστούμε σε ποιότητα εταιρείες όπως η BMW, η VW, η AUDI, η APPLE, η GOOGLE, η SAMSUNG κλπ μοιάζει αδύνατο. Αρκεί να δει κανείς την ιστορία κολοσσών όμως η Blackberry, η ΝΟΚΙΑ και άλλες που από την παντοδυναμία μέχρι πριν 5 χρόνια, τώρα έχουν κατακρημνιστεί και οδηγούνται σε αφανισμό, για να διαπιστώσει πόσο δύσκολο είναι να γίνει, και πολύ περισσότερο να παραμείνει κανείς ανταγωνιστικός.

Όμως τρίτη επιλογή δεν υπάρχει. Το να μην κάνουμε κάτι για να αυξήσουμε την ανταγωνιστικότητα μας ισοδυναμεί με αργό θάνατο της οικονομίας μας και οδηγεί σε μαρασμό των νέων και σε διαιώνιση της ανεργίας σε απαγορευτικά επίπεδα. Η ανταγωνιστικότητα έχει πάμπολλες άλλες παραμέτρους, πέρα από το εργατικό κόστος, ιδία το κόστος ενέργειας, τη γραφειοκρατία και διαφθορά, την πρόσβαση σε ειδικευμένο εργατικό δυναμικό, κλπ., κλπ. Πρέπει σε ελάχιστο χρόνο να κάνουμε πολλά σε πολλούς τομείς, ώστε να αυξήσουμε την ανταγωνιστικότητα και εξωστρέφεια της οικονομίας μας. Και το πιο σώφρον θα ήταν να προσπαθήσουμε να ανταγωνιστούμε ταυτόχρονα σε κόστος και σε ποιότητα, μια και το μεν υποβοηθεί το δε. Τί εννοώ;

Σε ό,τι αφορά το κόστος, πρέπει να απελευθερώσουμε την αγορά εργασίας και να επιτρέψουμε τις αμοιβές στην ανειδίκευτη εργασία να διολισθήσουν σε πιο ρεαλιστικά επίπεδα. Το όφελος θα είναι τεράστιο για όλους. Χαμηλότερο κόστος θα επιτρέψει την αύξηση των εξαγωγών και της εγχώριας παραγωγής, και άρα την αύξηση της απασχόλησης. Η ανεργία έτσι θα αποκλιμακωθεί πολύ ταχύτερα, και το ΑΕΠ θα αυξηθεί πολύ ταχύτερα, ώστε σε βάθος χρόνου να αρχίσουν να επανακάμπτουν και τα επίπεδα των αμοιβών. Επιπλέον η αύξηση της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας και η αύξηση του κύκλου εργασιών, θα επιτρέψει την ροή κεφαλαίων προς τις ελληνικές εταιρείες, ώστε να αυξήσουν την κεφαλαιοποίηση τους. Και σε τούτο έγκειται το μυστικό για την άλλη πλευρά της ανταγωνιστικότητας, για την ποιότητα!

Το να σχεδιάσει κανείς και να λανσάρει στην παγκόσμια αγορά προϊόντα όπως το iPhone της APPLE, ή το GALAXY της SAMSUNG ή υπηρεσίες όπως αυτές που προσφέρει η GOOGLE, χρειάζεται ταλέντο και οργανωτικό βάθος. Η καινοτομία είναι υπόθεση συνεργασίας και οργάνωσης. Οργανωτικά μυαλά (managers) και σχεδιαστικές ιδιοφυίες που παίζουν στην “πρώτη εθνική” κοστίζουν και αμοίβονται αντίστοιχα. Χρειάζονται μαρκετίστες, οικονομικοί αναλυτές, δικηγόροι, στρατός ολόκληρος. Πολλές χιλιάδες άνθρωποι να εργάζονται μαζί για ένα στόχο, με άριστο συντονισμό σαν καλοκουρντισμένο ρολόι. Αυτό άρα προϋποθέτει υψηλή κεφαλαιοποίηση. Πρέπει να έχεις χρήμα για να κάμεις χρήμα. Η ελληνική Α.Ε. είναι σήμερα καταδικασμένη λόγω της ισχνής κεφαλαιοποίησης.

Το πολιτικό μας σύστημα για πολλά χρόνια έχει αρκεστεί να επικεντρώνεται εκεί που υπάρχουν οι πολλές ψήφοι, ήτοι στις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αφού οι περισσότερες επιχειρήσεις στη χώρα μας είναι λιλιπούτιες. Η μεγάλη Α.Ε. έχει παραγνωριστεί. Όμως αν θέμε να φτιάξουμε δουλειές που αμοίβονται καλά, πρέπει να αυξήσουμε την κεφαλαιοποίηση και το μέγεθος της ελληνικής Α.Ε. ώστε να βγούμε στην “Α’εθνική” των παγκόσμιων αγορών, με όραμα και σχέδιο. Και αυτό θα χρειαστεί τουλάχιστο 2 ή 3 δεκαετίες για να υλοποιηθεί. Πρέπει να αρχίσουμε με ρεαλισμό από τα χαμηλά. Για τα επόμενα λίγα χρόνια θα είναι εφικτό να ανταγωνιστούμε σε κόστος πρώτα. Ας αρχίσουμε από κει. Και να φροντίσουμε σταδιακά να στηρίξουμε ως κόρην οφθαλμού την ελληνική Α.Ε., από όπου θα γεννηθεί η ελληνική πολυεθνική. Οι μεγάλες φίρμες ενσαρκώνουν την εθνική ισχύ μιας χώρας. Όμως προς θεού, μην υποκύψουμε σε πειρασμούς να στηρίξουμε την Α.Ε. με κρατικές παρεμβάσεις, χορηγίες και προστατευτισμό. Τουναντίον, πρέπει να παραμερίσει το κράτος, να κάμει τόπο στη δημιουργικότητα του ιδιωτικού τομέα. Η ελληνική Α.Ε. πρέπει να κολυμπήσει στα βαθειά νερά της παγκοσμιοποίησης, αβοήθητη.

Οι Έλληνες, παραδοσιακά είχαμε και έχουμε επιχειρηματικό δαιμόνιο. Έχουμε μαχητικότητα, τσαγανό. Η ελληνική ναυτηλεία, παγκόσμια πρωταθλήτρια, το αποδεικνύει. Ας ακολουθήσουμε το παράδειγμα της Κορέας. Να σκεφτόμαστε ότι η SAMSUNG θα μπορούσε να είναι ελληνική εταιρεία. Και με κεφαλαιοποίηση άνω των διακοσίων δισεκατομμυρίων δολαρίων θα ήταν πολύ μεγαλύτερη πλουτοπαραγωγική πηγή για τη χώρα από όλα τα αποθέματα πετρελαίου που μπορούμε να ονειρευτούμε. Η Κορέα ανταγωνίζεται πλέον και σε ποιότητα (με εταιρείες όπως η SAMSUNG) αλλά και σε κόστος, με παράδειγμα το ναυπηγοεπισκευαστικό της τομέα που έχει “κλέψει” όλα τα συμβόλαια και τις δουλειές από τα δικά μας απαξιωμένα ναυπηγεία. Άλλες Κορεάτικες εταιρείες όπως η ΚΙΑ, η Hyundai, η Daewoo αρχικά ρίχτηκαν στα βαθειά ανταγωνιζόμενες σε κόστος, όμως σύντομα άρχισαν να επενδύουν σε ποιότητα και καινοτομία.

Φυσικά η ισχυρή και παγκοσμιοποιημένη ελληνική Α.Ε. προϋποθέτει ένα νέο ελληνικό πανεπιστήμιο, αλλά και μια νέα προσέγγιση στην τεχνική εκπαίδευση. Επιτέλους ας οραματιστούμε τη νέα Ελλάδα του 2040. Θέμε να είμαστε η Κορέα της Μεσογείου, ή η Αργεντινή, ή η Βενεζουέλα; Αν πάρουμε σωστές αποφάσεις, αν ανοίξουμε επιτέλους την οικονομία μας και αλλάξουμε το παραγωγικό μας μοντέλο, η Ελλάδα του 2040 θα απέχει από την Ελλάδα του 2014, όσο περίπου η σημερινή Ελλάδα απέχει από την Ελλάδα του 1949. Η συζήτηση για την τρόϊκα, το χρέος, τα μνημόνια, πρέπει να τελειώνει. Να σφουγγίξουμε τα δάκρυα. Να μαζέψουμε τις σάρκες μας. Να ξανασηκωθούμε.