Ξέφρενη ... Ωδή στη Χαρά

https://www.youtube.com/watch?v=sJQ32q2k8Uo&t=3247s


Καθώς το 2016 εκπνέει έχει κανείς την εντύπωση πως η ανθρωπότητα, η Δύση, και μαζί η Ελλάδα μοιάζει με ξέφρενο αυτοκίνητο, που με τα φρένα σπασμένα επιταχύνει προς τον γκρεμό. Το διπλό νόημα δεν πρέπει να μας διαφεύγει. Ο ξέφρενος είναι φρενοβλαβής. Η πορεία στον γκρεμό δεν είναι απλώς ασυγκράτητη. Είναι ασύνετη. Αυτοκαταστροφική. Το συναίσθημα, ο θυμός, η αγανάκτηση έχουν αρπάξει βίαια το τιμόνι. Η λογική, πισθάγκωνα φιμωμένη στο σκοτεινό και πνιγηρό πορτμπαγκάζ των αταβιστικών νεο-εθνικισμών μας, χωρίς φωνή κραυγάζει σιωπηλά σε ώττα βαρήκοα – εν τη ερήμω. Κι εμπρός γκρεμός. Κι εμείς ανήμποροι και αθέατοι θεατές.

Οι “λογικοί” Βρετανοί αυτοπυροβολούνται με όπλο τη χείμερα της αυτόνομης δήθεν πορείας κουτρουβαλώντας στον ιστορικό κατήφορο του διαστροφικού αντιευρωπαϊσμού, που κάποιοι θέλησαν να εξωραΐσουν ως αθώο “ευρωσκεπτικισμό”, θύματα κι εκείνοι του καλπάζοντος λαϊκισμού – ήδη πληρώνουν το βαρύ τίμημα της αφροσύνης των. Οι ομόγλωσσοι της αντίπερα όχθης φόρεσαν εισαγωγικά στο πρώτο συνθετικό του ονόματος της μεγάλης χώρας τους επιλέγοντας την αποσύνθεση του μισαλλόδοξου, διαλυτικού και φασίζοντος εθνικισμού, και οδηγούν τις άλλοτε “Ηνωμένες” Πολιτείες της Αμερικής στο δρόμο της αυτοκαταστροφικής ενδοσκόπισης, της οικειοθελούς παραίτησης από την ηγεσία του ελεύθερου κόσμου. Στο όνομα μιας επαρχιώτικης αυταρέσκειας πειραματίζονται στον ολισθηρό κατήφορο της αποσταθεροποιητικής υπαναχώρησης από αμυντικές συμμαχικές υποχρεώσεις, που τα τελευταία 70 χρόνια κράτησαν τις εύθραστες παγκόσμιες ισορροπίες και την ειρήνη, λες και η ανισορροπία είναι η νέα επιλογή, ως ... “λογικό” επακόλουθο του καλπάζοντος παραλογισμού.

Η υπόλοιπη Ευρώπη μετεωρίζεται από το Αυστριακό ΟΧΙ ΑΚΟΜΗ, στο Ιταλικό ΟΧΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ, ως προάγγελο ενός Γαλλικού ΑΛΙΜΟΝΟ, ενός Γερμανικού ΕΙΘΕ. Η ακροδεξιά στην κυβέρνηση σε Πολωνία, Ουγγαρία, Ελλάδα (με προκάλυμμα ολίγης παρ’ ημίν ακροαριστεράς), και σε άνωδο αλλού, δημιουργεί ένταση στο Ευρωπαϊκό οικοδόμημα και το απειλεί με διάλυση εκ θεμελίων.

Έγινε βολικό συνήθειο να διασύρεται η Ευρωπαϊκή Ένωση ως αποδιοπομπαίος τράγος, ως σάκκος του μπόξ για το καθετί. Άνοιξαν οι ασκοί του Αιόλου και πνέει κούφιος άνεμος υφέρποντος εκφασισμού, που προϊονίζεται γεωπολιτικά δεινά. Αλλά μες στη νεο-εθνικιστική φρενίτιδα κανείς δεν αναλογίζεται τί χάος, τί φρίκη, τί διάλυση θα διαδεχτεί την ΕΕ, αν τους αφήσουμε να τη φονεύσουν. Κανείς από τους δηλωμένους εχθρούς της (αχ, πόσο είναι της μόδας να την υβρίζουν άπαντες!) δεν αντιπροτείνει τίποτε νέο, τίποτε λογικό, τίποτε λειτουργικό. Παραβλέπουν την λογική της παρούσης αρχιτεκτονικής και γι’ αυτό αδυνατούν να επεκτείνουν και να βελτιώσουν τα όρια της, ενώ έχουν πάψει να οραματίζονται και να σχεδιάζουν την τελική ολοκλήρωση της Ένωσης. Στην εποχή της μετά-λογικής, όλοι ζητούν την εύκολη, άμεση, θεαματική λύση. Βγάζουν από τη ναφθαλίνη τους εθνικισμούς ενός σκοτεινού παρελθόντος και προσπαθούν να μας πείσουν πως αυτό το αιματοβαμμένο αποκρουστικό μίζερο και εφιαλτικό παρελθόν θα είναι το μόνο μέλλον που μπορούμε να προσδοκούμε.

Στη θέα αυτού του γκρεμού που έρχεται κατά πάνω μας ολοταχώς δεν πρέπει να κλείνουμε τα μάτια, ούτε να παραιτούμε την προσπάθεια να ανοίξουμε τα αφτιά των συμπολιτών μας, προπαντός όταν μαζεύονται μαύρα σύννεφα από την Σινική θάλασσα, μέχρι την Ουκρανία, την Μέση Ανατολή, και τη Βόρεια Αφρική, όταν σήμερα περισσότερο παρά ποτέ είναι επιτακτική η Ευρωπαϊκή ενότητα, όχι μόνο ως μέσο προόδου των λαών της, αλλά ως όρος επιβίωσης. Στη θύελλα του παραλογισμού που λυσσομανεί γύρω μας, πρέπει να βρούμε στέρεο καταφύγειο στις κραταιές ανθρωπιστικές αξίες του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού. Να πολεμήσουμε ενάντια στην παρακμή και τη διάλυση. Να σηκώσουμε και να κρατήσουμε ψηλά τις αξίες του Ουμανισμού, της Ανεκτικότητας, της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας, των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, της συνεργασίας των λαών, τις αξίες που γέννησε η Ευρώπη και ενσάρκωσε, προασπίζει και προάγει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Με γνώμονα την λογική, την ψύχραιμη αναλυτική σκέψη και την επιστημονική μέθοδο, που μας ταξίδεψε στα άστρα, να ενσκύψουμε στα ανθρώπινα. Να αναζητήσουμε λύσεις πρακτικές σε προβλήματα πρακτικά και πιεστικά.

Να εκτιμήσουμε τις θεαματικά θετικές επιπτώσεις του ελεύθερου εμπορίου και της παγκοσμιοποίησης, και βεβαίως της τεχνολογικής επανάστασης, αλλά και να βρούμε τρόπους να μετριάσουμε τις αναμφισβήτητα αρνητικές τους παρενέργειες. Να κατανοήσουμε τις αιτίες της φρενίτιδας, αλλά να μην ενδώσουμε προς θεού στη σαγήνη της.

Ως Έλληνες έχουμε πολλαπλούς λόγους να νοιαζόμαστε. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι απλά το δίκτυ ασφαλείας στις οικονομικές κακοτοπιές, ούτε απλά η πυξίδα σε θέματα διαφάνειας και χρηστής διοίκησης. Κι ούτε είναι μόνο η ασπίδα γεωπολιτικής ασφάλειας σε μια εποχή και σε μια περιοχή που τα απειλητικά δόρατα περισσεύουν, αυξάνονται και οξύνονται, ενώ οι Ατλαντικές βεβαιότητες αμβλύνονται. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, πάνω απ’ όλα είναι ο σύγχρονος θεματοφύλακας του Ελληνικού ιδεώδους, των ανθρωποκεντρικών αξιών που γεννήθηκαν στην κλασσική αρχαιότητα στην ιδιαίτερη πατρίδα μας και ανδρώθηκαν και ολοκληρώθηκαν στην ευρύτερη ευρωπαϊκή μας πατρίδα, δηλαδή των αξιών που προσθέτουν το μαγικό “ευ” μπροστά από το ζην της ζήσης μας, που προσδίδουν υψηλό νόημα και αξία στη ζωή. Αυτής της κληρονομιάς θεματοφύλακες, πρέπει να μεριμνούμε για την όλο εγγύτερη και πληρέστερη ένωση με τους αδερφούς λαούς της ηπείρου μας, στα πλαίσια των δημοκρατικών φιλελεύθερων δομών που εγγυάται η ΕΕ, και να το πράττουμε αυτό ως Έλληνες με την ηγετική αυτοπεποίθηση που οι παρελθούσες παρακαταθήκες επιβάλλουν.

Ενόσο στο μάτι ακόμη αυτού του δαιμονισμένου κυκλώνα - αυτής της φρενίτιδας, ας πάρουμε μια βαθειά ανάσα. Ας σταθούμε προσοχή για μια έστω φευγαλέα στιγμή ήρεμης εκστατικής γαλήνης στο άκουσμα της Ωδής στη Χαρά, όπως στέκουμε προσοχή στο παιάνισμα του αδερφού Ύμνου στην Ελευθερία. Ας ανατριχιάσουμε στο πολιτισμικό κεκτημένο που διακυβεύεται πίσω από τις θεϊκές, περίτεχνες Λουδοβίκιες νότες. Τις νότες που αντιπροσωπεύουν, όχι μόνο τη μουσική ιδιοφυία του αθάνατου Γερμανού συνθέτη, αλλά τον πολιτισμό, την λεπτότητα, τις ιδέες και την μοναδική υψηλή αισθητική που γέννησαν τον συνθέτη και την εποχή του, και που ενσαρκώνουν την Ευρωπαϊκή υπόσχεση για Ειρήνη και Αδερφότητα, για ένα καλύτερο κόσμο, πλασμένο στα μέτρα του ανθρώπου, έχοντας κατά την κλασσική Πρωταγόρια επιταγή ως μέτρο τον άνθρωπο. Εάν τολμήσουμε να εναποθέσουμε λίγη πίστη σ’ αυτές τις νότες, τότε καμιά θύελλα και καμιά φρενίτιδα δεν μπορούν να απειλήσουν ποτέ το κοινό Ευρωπαϊκό μας σπίτι. Αλλά αν λιγοψυχίσουμε αν χάσουμε την πίστη μας, προπαντός εμείς οι Έλληνες, η κατάρρευση δεν θα αργήσει.

 

Χαρά, απ' τις θεές πιο ωραία,

των Ηλυσίων κόρη,

πυρά πιωμένοι προχωρούμε,

στο καταφύγιό σου, Θεά!

 

Η μαγεία σου ξαναενώνει,

ό, τι εχώρισε ο συρμός,

όλοι οι άνθρωποι είναι αδέλφια,

στο δικό σου το φτερό.

 

Όποιοι ψυχή πιστή τους έχουν

ας μπουν στον αίνο μας αυτό!

Κι από τον κύκλο μας ας φύγουν

με κλάμα, οι μοναχοί, πικρό.