Δικαιοσύνη και Τύπος: Το Σκάνδαλο της Δημόσιας Διαπόμπευσης του Κατηγορούμενου πριν τη Δίκη

Οι δύο πρόσφατες συνταρακτικές ιστορίες αποπλάνησης ανηλίκων από δύο προπονητές στο Ρέθυμνο πρέπει να προβληματίσουν. Ο μεν 47χρονος αμέσως σχεδόν μετά τη σύλληψη του διαπομπεύτηκε από τον τύπο, η αστυνομία έδωσε τα στοιχεία του, η φωτογραφία του πρωτοσέλιδο παντού, ένοχος, πριν καν καθίσει στο ειδώλειο. Ο δε, 50χρονος αυτοχειριάστηκε σε μια κίνηση απελπισίας τη στιγμή της σύλληψης, σε μια κίνηση που είτε υποδηλώνει ενοχή, είτε το φόβο της διαπόμπευσης (ανεξαρτήτως ενοχής).

Οι πράξεις για τις οποίες αμφότεροι κατηγορήθηκαν αναμφίβολα ειδεχθείς. Όσοι έχουμε παιδιά ακόμη περισσότερο ταραχτήκαμε και δικαίως αγανακτήσαμε. Σε κάθε κοινωνία υπάρχουν και θα υπάρχουν παραβάτες και εγκληματίες. Αυτό όμως που προπαντός κρίνει το επίπεδο του πολιτισμού μας και που πρέπει να προβληματίσει είναι το πως αντιδρά η κοινωνία και οι συντεταγμένοι φορείς της απέναντι σε τέτοιες συμπεριφορές. Διότι τελικά αυτό μόνο μπορούμε ελέγξουμε και να επηρρεάσουμε προς το καλύτερο.

Δυστυχώς η στάση της Δικαιοσύνης, της Αστυνομίας και προπαντός του Τύπου, δηλαδή των αρχών στις οποίες έχουμε εμπιστευτεί την ασφάλεια, την ελευθερία, την ενημέρωση και την αξιοπρέπεια μας υπήρξε όχι απλά κατώτερη των περιστάσεων αλλά ενδεχομένως να ελέγχεται ποινικά και ως εγκληματική.

Τα εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και της τιμής (ιδίως κατά ανηλίκων), όπως αυτά για τα οποία κατηγορήθηκαν οι δύο προπονητές είναι σοβαρά σε κάθε πολιτισμένη κοινωνία, αλλ’ ένα παραπάνω στην κοινωνία της Κρήτης με τον ιδιαίτερο παραδοσιακό κώδικα τιμής, και τις γνωστές δυνητικές τάσεις προς την αυτοδικία μερίδας του πληθυσμού, ιδιαίτερα σε ότι αφορά προσβολές του αγαθού της τιμής. Αυτή η ευαισθησία ώφειλε να είναι γνωστή στους αρμόδιους δικαστές, τους εισαγγελείς, τους αστυνομικούς, αλλά και στους λειτουργούς του τύπου.

Τί λοιπόν σκοπό υπηρετούσε η διαπόμπευση του Σειραγάκη; Μα δε σκέφτηκαν οι ανεύθυνοι εισαγγελείς, ή οι ανεύθυνοι δικαστές, ή οι ανεύθυνοι δημοσιογράφοι και εκδότες, ότι αυτή η υποχώρηση στις ηδονοβλεπτικές αγοραίες ορέξεις και στην περιέργεια του κοινού όχι απλά ισοδυναμούν με δημόσιο λιντσάρισμα και ακύρωση κάθε προσδοκίας για δίκαιη δίκη οπουδήποτε στην Ελληνική επικράτεια, αλλά προπαντός ήταν ένα εγκληματικό και απαράδεκτο ολίσθημα, μια προσβολή σε βάρος κάθε νέου ανθρώπου που είχε την ατυχία να εμπλέκεται με τον αθλητισμό, ή να έχει κάποια έστω και ελάχιστη σχέση με μια από τις ομάδες που προπονούσε ο κατηγορούμενος; Δεν σκέφτηκαν οι ανόητοι (ή μήπως σκέφτηκαν αλλά αδιαφόρησαν οι ανάλγητοι) πως αυτή δεν ήταν απλά διαπόμευση ενός 47χρονου στυγερού εγκληματία, αλλά αναρρίθμητων (επώνυμων ανώνυμων) 13 χρονων ή 15χρονων, αθώων και αμέτοχων αυτών των πράξεων;

Πώς όλοι αυτοί οι νέοι, που είτε υπήρξαν θύματα, είτε τώρα απλώς βαρύνονται με την υποψία ότι μπορεί να υπήρξαν θύματα, μπορούν, μετά την εγκληματικά ανεύθυνη διαπόμπευση και αποκάλυψη των στοιχείων του εγκαλούμενου δράστη, να εμφανιστούν στην κοινωνία; Τί βάρος και τί υποψίες, τί ψίθυροι και τί λοξά βλέμματα θα τους συνοδεύουν αυτούς τους άτυχους νέους για το υπόλοιπο της ζωής τους; Σε τί έφταιξαν, για να πουλήσουν κάποιοι εκδότες δυο – τρεις παραπάνω εφημερίδες, για να καμωθούν δυο τρεις ανεκδιήγητοι δικαστικοί λειτουργοί πως έχουν επιτυχίες, ή για να δείξει η αστυνομία και αυτή η απαξιωμένη πολιτεία πως έχουν διωκτικές επιτυχίες; Δεν σκέφτηκαν; Δεν είναι η δουλειά τους να σκέφτονται; Να μεριμνούν; Να προστατεύουν τα πραγματικά θύματα, αντί να χαρίζουν θεάματα στο αιμοσταγές και φιλοθεάμον κοινό;

Ο δημόσιος χειρισμός της υπόθεσης Σειραγάκη, όχι μόνο μετέτρεψε σε αυτόχειρα το δεύτερο προπονητή, αλλά κατέδειξε τον εκβαρβαρισμό της κοινωνίας μας, όπου “υπεύθυνοι” τάχα συντεταγμένοι φορείς μαζί με μια ηδονοβλεπτική και περίεργη κοινωνία (που λες και δεν της λείπουν τα άλλα τραγικά προβλήματα) έπρεπε, όπως σε άλλες περασμένες εποχές, με αιμοδιψή διάθεση να κατέλθει στο λιθοβολισμό της γειτονιάς, και τον λίθο αυτό της δημόσιας διαπόμπευσης, όπως στην Καινή Διαθήκη με τη Μαρία Μαγδαλινή, όπως στο Ζορμπά με τη χήρα, κρατούσαμε όλοι, αμίληκτοι, τάχα αναμάρτητοι, υπερφίαλοι, βιαστικοί, πολυπράγμονες, κουτσομπόληδες, περίεργοι και δε βρέθηκε ένας σώφρων, ένας σεμνός Ιησούς να μας επιπλήξει. Αλλά ο λίθος αυτός σε τούτο το λιθοβολισμό της δημόσιας διαπόμπευσης δεν χτύπησε τον Σειραγάκη, αλλά όλους τους νέους του Ρεθύμνου που είχαν άμεση ή έμμεση σχέση με τον κατηγορούμενο.

Το αίμα του δεύτερου προπονητή (που θυμίζω πως σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο ήταν τυπικά αθώος μέχρις αποδείξεως της ενοχής ενώπιον αρμόδιου δικαστηρίου) βαραίνει όλους μας, όσοι προηγουμένως μετάσχαμε ενεργητικά ή παθητικά στην ολέθρια και άθλια διαπόμπευση του Σειραγάκη, όσοι αγοράσαμε τις εφημερίδες με τη φωτογραφία του στο πρωτοσέλιδο, όσοι μάθαμε και (όπως εδώ) αναπαράγουμε το όνομα του κατηγορουμένου. Η αμαρτία του εκβαρβαρισμού, και των αληθινών θυμάτων αυτής της διαπόμπευσης (των παράπλευρων απωλειών της νεολαίας του Ρεθύμνου) θα ρίχνει για δεκαετίες βαριά τη σκιά της στις συνειδήσεις μας.

Έστω και τώρα, ας καταλάβουμε όλοι, μα προπαντός όσοι είναι ταγμένοι να υπηρετούν τον πολίτη, και ιδίως τους νέους και πιο ευάλωτους, τη Δικαιοσύνη και την ενημέρωση, πως σε ένα αληθινό φιλελεύθερο κράτος δικαίου, που νομίζω ότι μας αξίζει και για το οποίο πρέπει να αγωνιζόμαστε νυχθημερόν, τέτοιου τύπου αγελαίες συμπεριφορές προσβάλλουν όλους μας, και βεβαίως τον πολιτισμό μας.

Άραγε θα απολογηθούν οι πρωταίτιοι της διαπόμπευσης; Θα λογοδοτήσουν οι υπόλογοι γι’ αυτό το σκάνδαλο; Θα διωχθεί κανείς; Διότι αν τίποτε δε γίνει κι αν κανείς δεν αναλάβει καμιά ποινική ή έστω αστική ευθύνη, τότε αυτή την κοινωνική εκτροπή θα την ξαναζήσουμε. Έστω και τώρα ας ελπίσουμε ότι εκείνοι που πρέπει θα κινηθούν δικαστικά, ή άλλως νομοθετικά για την ίαση αυτού του αφόρητου κακού. Το να περιμένουμε την επίσημη συγνώμη κάποιας εφημερίδας θα ήταν ίσως υπερβολικά αισιόδοξο, αλλά ας εκληφθεί έστω ως πρώτο βήμα εξιλέωσης η φιλοξενεία της παρούσης δημοσίευσης.